«Не перажывай». Мусіць, самая бессэнсоўная парада з тых, на якія толькі здольны чалавек. Перажыванні – гэта не частка цела. Не ўнутраны орган. Іх нельга лячыць, яны не паддаюцца ампутацыі. І ўсё ж мы вечна прамаўляем гэтыя два словы. Даваць гэтую параду глупства, а не даваць груба – такое вось замкнёнае кола. Шмат гадоў таму, у Англіі, сябры падарылі мне кнігу аб тым, як пераадольваць прыступы трывогі і панікі. Памятаю, як часта я гартаў гэтую кнігу. Памятаю, як доўга ўчытваўся ў гэтыя шматслоўныя парады, сутнасць якіх непазбежна зводзілася да аднаго і таго ж: «Не перажывай».
Калі сястра ўпершыню вярталася з Амерыкі, мы адправіліся ў аэрапорт яе сустракаць. Мы сядзелі ў рэстаране другога паверха, елі нейкія сумныя салаты і глядзелі на самалёты, якія то прызямляліся, то ўзляталі ў неба. Усё гэта выклікала ў мяне прыступы захаплення, і я неадрыўна глядзеў на вялізныя колы, высоўныя трапы і іншапланетных людзей з рознакаляровымі чамаданамі. Здаецца, менавіта ў той дзень я закахаўся ў аэрапорты, і ўвесь гэты надзвычайны хаос чаканняў, вылетаў і вяртанняў. Я ўслухоўваўся ў голас, які абвяшчаў пра чарговы прылёт, і ў галаве праносіліся незнаёмыя парыжскія вуліцы і нязведаныя праскія маставыя...
У нейкі момант аб'явілі рэйс Франкфурт-Менск, і мы спусціліся ўніз. Я па-ранейшаму быў ахоплены тым, што адбываецца. Я разглядаў людзей, я ўзіраўся ў твары – кожнае з якіх здавалася мне іншым, чужым, незразумелым. Але вось нарэшце вароты адчыніліся, і ўсе гэтыя новыя людзі пачалі з'яўляцца перад нашымі вачыма. Аднойчы я ўбачыў сястру, якая падышла і абліла нас дыханнем іншага кантынента. Я глядзеў на яе і не мог адарвацца... А яна сказала, што я загарэў і моцна вырас. І не было мяжы майму шчасцю, калі мы ішлі да машыны, а я выцягваў галаву ўверх – бо хацеў здавацца яшчэ вышэй. Вышэй, чым сястра. Вышэй, чым самалёты.
А затым, калі мы ўвайшлі ў дом цёткі, я званітаваў. Мне было так дрэнна, што цела абмякла, і я ледзь не страціў прытомнасць. Я быў абсалютна белым, і цётка паклала мяне на сваёй канапе і зрабіла халодны кампрэс. Я да гэтага часу памятаю тое марознае, ліпкае адчуванне на ілбе, дзе ляжала павязка. Памятаю ўзрушаныя галасы з кухні, якія абмяркоўвалі Амерыку і канец жніўня. У нейкі момант цётка прашаптала, што зусім хутка мне стане лепш. Сястра спытала, што са мной, і скрозь слабасць і чарговы прыступ млоснасці я пачуў голас цёткі. Яна сказала, што ўсё гэта мае перажыванні, і менавіта з-за іх мне стала дрэнна. Я так моцна чакаў вяртання сястры, што цела не вытрымала...
Я ляжаў на канапе і спрабаваў зразумець гэтую дзіўную сувязь, якой, як мне здавалася, не было. Перажыванні? Якія перажыванні? Няўжо яны былі там, у аэрапорце, калі мы сядзелі і чакалі самалёт сястры? Калі я глядзеў на пасажыраў і на іх валізкі? Калі глядзеў на трап і на вялізныя чорныя колы? Бо я не перажываў. Я думаў пра іншыя рэчы... І толькі цяпер я ведаю, што цётка мела рацыю, што перажыванні – гэта не пэўная думка і не хворы зуб. Гэта не тое, што паддаецца аналізу ці ампутацыі. Яны проста ёсць. І часам яны не забіваюць.
